چکیده

کتبماهیت نهاد «مظالم»؛ ضرورت و مبانی تشکیل آن در حکومت اسلامی

■ چکیده
■ مقدمه
■ مفهوم «مظالم»
■ تعریف و ماهیت دادرسی مظالم
■ اهداف تشکیل نهاد مظالم
■ اصول، قواعد و احکام فقهی
■ قاعدة لاضرر
■ وظیفه حکومت اسلامی در دفع ظلم
■ عرف و بنای عقلاء
■ نتیجه گیری
■ منابع و مآخذ

در حکومت های قرون اولیه اسلامی، تشکیلاتی به نام «دیوان مظالم» عهده دار رسیدگی به شکایات و تظلمات مردم از کارگزاران حکومتی و صاحبان قدرت بوده است و با توجه به ویژگی هایی همچون ارتباط با بالاترین مقام حکومتی و بهرمندی از قضات و متولیان اجرایی مقتدر و صالح و ترکیبی از مشاوران شایسته، تصویری مؤثر و مقتدر از استیفای حقوق مظلومان و رفع و دفع مظالم بر جای نهاده است. در مقاله حاضر ضمن تبیین ماهیت این نهاد ، به اهداف تشکیل آن که عبارتند از رعایت حقوق مردم و جلب رضایت آنان از حکومت و کنترل کارگزاران حکومتی و صاحب منصبان اشاره شده است و در ادامه با توجه به مبانی ذکرشده به اثبات ضرورت تشکیل آن در حکومت اسلامی پرداخته شده است.

واژگان كليدي

دیوان مظالم، کنترل کارگزاران، حقوق مردم، عدالت اداری

صفحه بعدی فهرست کتاب